Belgelerle ****** - 2

BELGE: 10

“BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN İSTEYENLERLE GÖRÜŞÜLDÜ"

Mustafa
Kemal’in, 3. Ordu Müfettişi ünvanıyla, İstanbul’a, başta Halide Edip
Adıvar, Senato Başkanı Ahmet Rıza Bey ve eski Başbakan Ahmet İzzet
Paşa’nın da bulunduğu çok sayıda aydın ve polotikacıya gönderdiği
mesajdan:

“...Bu düşünceme siz de katılıyorsunuzdur, herhalde. Anlattığım durum,
bugün genel bir kongrenin acele olarak taplanmasını gerektirmektedir.
Bu çağrı her yere ulaştırılmıştır. Devletin parçalanmasının sözkonusu
olduğu bir sırada, İngilizler’in propağandasıyla ortaya çıkan ve
Kürdistan’ın bağımsızlığını isteyenler gibi akımlar da, karşılıklı
görüşmelerle, bu düşüncenin savunucuları, halifelik ve saltanat
çevresindeki ortak amacımıza çekilerek durdurulmuş ve kongreye
çağrılmışlardır..”

(Milli Mücadele, Sebahattin Selek, Cilt: 1, Sayfa: 324)

BELGE: 11

“OSMANLI ÜLKESİNİN PARÇALARI”

11 Eylül 1919 günü yayınlanan Sivas Kongresi Bildirgesi’nin 1. Maddesi:
“1- Yüce Osmanlı devletiyle anlaşık devletler arasında yapılan
antlaşmanın imzalandığı 30 Ekim 1918 günündeki sınırlarımız içinde
kalan ve her yerde ezici çoğunluğu Müslüman olan Osmanlı ülkesinin
parçaları (ki, bu parçalar bir sonraki belgede, yani Amasya
Protokolü’nün ilk maddesinde –Osmanlı toprağı, Türkler ve Kürtler’in
yaşadığı topraklardır.- diye açıklanıyor.) birbirlerinden ve Osmanlı
bütünlüğünden hiçbir nedenle koparılamaz bir bütün oluşturur. Bu
parçalarda yaşayan bütün Müslümanlar; birbirlerine karşı, karşılıklı
saygı ve özveri duygularıyla dolu, etnik ve sosyal haklarıyla,
bulundukları yöne koşullarına bütünüyle bağlı öz kardeştirler...”

Sivas Kongresi, Vehbi Cem Aşkın, Ankara, 1963, Sayfa: 158

BELGE: 12

“TÜRK VE KÜRTLERİN OTURDUKLARI YERLER”

Amasya Protokolü Tutanağı’nın 1. Maddesi aynen şu cümlelerle başlıyor:
“Bildirgenin 1. Maddesinde Osmanlı devletinin düşünülen ve kabul edilen
sınırları, Türk ve Kürtler’in oturdukları yerleri kapsadığı ve
Kürtler’in Osmanlı topluluğundan ayrılmasının olanaksızlığı
belirtildikten sonra, bu sınırın en az bir istek olmak üzere elde
edilmesinin sağlanması gereği ortaklaşa kabul edildi.Bununla birlikte
yabancılar tarafından, görünüşte Kürtler’in bağımsızlığı amacı altında
uydurulan yalanların önüne geçmek için de, bu durumun Kürtlerce
şimdiden bilinmesi uygun görüldü...”

(1-Yurt Ansiklopedisi, Cilt: 1, Amasya maddesi.
2-******’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, Mustafa Onar, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1995, Cilt: 1, Sayfa: 268, Belge no: 348)

BELGE: 13

“KÜRDİSTAN’L A İLGİLENMEK GEREKİYOR”

9. Ordu Birlikleri Müfettişi Mustafa Kemal, Havza’dan, 29 Mayıs 1919 günü Genelkurmay Başkanlığı’na çektiği telgraf:

“Bağımsız Kürdistan görüşünü savunan, Diyarbakır’daki Kürt Kulübü ile
hükümet yandaşı olan öteki kulüpler arasındaki çelişkinin arttığını
araştırmalarımdan öğrendim. Kürtler’e ve Kürdistan üzerinde etkili,
savaş sırasında yakınlık ve sevgilerini çok iyi kazandığım Kürt ileri
gelenlerinden bazılarına doğrudan, bazılarına Kolordu aracılığıyla
telgraflar çekerek, devletin gerçek durumunu ve kendilerince alınması
gereken önlemler için gereği kadar bilgi vererek, etkili öğütlerde
bulundum.

Son günlerde edindiğim bazı bilgilere göre, Kürdistan bölgesiyle de
ilgilenmek gerekiyor, Bunun için bağımsız Kürdistan olmak üzere,
İngilizlerce de desteklenen hangi bölgelerdir ve ileride çok...(bu
cümlenin sonu okunamıyor.) Yine İngilizlerce kışkırtılan bölgeler
hangileridir? Bu konuda yüksek Başkanlığınızdaki bilgilerin
bildirilmesi için emirlerinizi dilerim...”

(Har Tarihi Vesikaları Dergisi, Sayı: 4)

BELGE: 14

“KÜRTLER’LE UZLAŞIN!”

Mustafa Kemal’in, 15 Haziran 1919’da Diyarbakır Valiliği’ne gönderdiği telgraftan:
“Bütün milletin, hayat ve bağımsızlığını kurtarmak için birleştiği şu
önemli günlerde, bir yabancı devletin korumasına sığınarak düşük ve
esir yaşamayı tercih eden her türlü ilkenin, ülkeyi parçalayarak her
türlü derneğin kapatılması çok hayati ve gerekli bir görev olduğundan,
Kürt Kulübü konusundaki uygulamanız tarafımızdan da uygun görülmüştür..

.......
Bu nedenle, Diyarbakır ve bağlı yörelerde Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i
İlhak Derneklerinin oluşmasına ve kurulmasına yardım edilmesini önemli
salık veririm. Ve özellikle Kürt Kulübünün üyeleriyle, bugünkü
telgrafım kapsamında görüşerek uzlaşmak uygundur...”

(Söylev, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Sayfa: 10)

BELGE: 15

“KÜRTLER’İ TEMSİL ETMİYORLAR”

Mustafa
Kemal’in Diyarbakır Valisi’ne gönderdiği yukarıdaki telgrafa karşılık,
Erzurum’daki Kazım Karabekir Paşa’ya gönderdiği telgraftan:
“Diyarbakır’da Kürt Kulübünün İngilizler’in kışkırtmasıyla,
İngilizler’in koruyuculuğunda bir Kürdistan kurmak amacını izlediği
anlaşıldığından kapattırılmıştır. Üyeleri hakkında soruşturma
yapılıyor. Kürdistan’ın tanınmış beylerinden aldığım telgraflarda,
dağıtılan bu Kürt Kulübü’nün hiçbir Kürt’ü temsil etmediği, birkaç
kendini bilmezin girişimlerinin sonucu olduğu, ülke ve ulusun bütünüyle
bağımsız ve özgür yaşaması uğrunda her türlü özveriye ve bu konuda
emirlerinize hazır oldukları bildirilmektedir...
...Hükümetin (İstanbul) bayağı tutsak bir durumda olması, başkentin
baskılı bir askeri işgal altında bulunması dolayısıyla ulusun
kurtuluşunun, yine ulus ordusuyla gerçekleşeceği sizcede bilinmektedir.
Bu nedenle, ben Kürtler’i daha ötesi bir öz kardeş olarak, bütün ulusu
bir nokta çerçevesinde birleştirmek ve bunu dünyaya Müdafaa-i Hukuk
dernekleri aracılığıyla göstermek karar ve çabasındayım...”

(Söylev, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Sayfa: 49)

BELGE: 16

“EZİCİ COĞUNLUK TÜRK VE KÜRT”

Mustafa Kemal’in, Edirne’deki 12. Kolordu Komutanı Mehmet Selahattin Bey’e gönderdiği bir mesajdan:
“Ezici çoğunluğu Türk ve Kürt olan bu illerden bir karış bile verilemez...”

(Söylev, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Cilt:1 Sayfa: 72)

BELGE: 17

“BEDİRHANLAR VE MALATYA OLAYI”

“Bay Novel adında bir İngiliz Binbaşı, Bedirhanlar’dan Kamuran, Celadet
ve Cemil Beylerle ve yanında 15 kadar Kürt atlısıyla Malatya’ya gelmiş
ve kendilerini Mutasarrıf Bedirhanlı Halil Bey karşılamıştır. Harput
(Elazığ) Valisi de, bir posta hırsızını izliyor görünerek otomobille
Malatya’ya gelmiştir. Bu amaçla bunlara Adıyaman’daki birlik de
verilmiştir.
Amaçlarını, Kürdistan kurmaya söz vererek Kürtler’i, işlerimizi bozmaya
ve bizi öldürtmeye yollamak olduğu anlaşılmış ve karşı önlemlere
başvurulmuştur. Bu arada Vali ve ötekileri yakalatmak istiyoruz.
Malatya Mutasarrıfı da Kürt aşiretlerini Malatya’ya çağırmıştır. Bunun
üzerine 13. Kolordu işe girişti. Gereken önlemler alınmıştır. Yarın
akşam Harput’tan gönderilen bir birlik, ortalığı karıştıranları
tepeleyecektir...”

(Nutuk)

BELGE: 18

“DİN VE ULUSUNU SATMIŞ KÜRTLER!”

Mustafa
Kemal’in, Erzincan’ın Kemah ilçesinde yaşayan ve Kürt aşiretlere
yakınlığıyla bilinen eski Milletvekili Halet Bey’e, Sivas’tan, 9 Eylül
1919 günü gönderdiği mesajdan:
“...İngiliz korumasında bağımsız bir Kürdistan kurulması amacıyla
propağanda yapmakta olan İngiliz Binbaşılarından Mr. Novel’in, din ve
ulusunu satmış Kürt Beylerinden Ekrem, Kamran, Ali, Celadet’le birlikte
Malatya’ya geldiği ve İstanbul hükümetini tutan, açıkçası ulus ve yurt
haini olan Elazığ Valisinin de bunlara katıldığı ve Bedirhanilerden
Malatya Mutasarrıfı Halil Beyle birlikte sözde postayı soyan hırsızları
izlemek gibi uydurma bir gerekçeyle silahlı Kürtleri toplamaya
giriştikleri öğrenildi.

Şöyle ki, Kürtler’in kutsal halifelik makamına ve ülkeye olan bağlılık
ve ayrılmazlıklarını göstermek üzere bazı ağaların birtakım Kürt
kuvvetiyle birlikte Malatya’ya doğru yola çıkıp, padişah ve ulusa karşı
İngilizler’le işbirliği yapmak hainliğine kalkışan ve yörenin temiz
yürekli Kürtler’ini toplayarak onların askerlerce boş yere
öldürülmelerine ve padişaha, ulusa başkaldırmış duruma sokulmalarına
neden olan vatan hainlerinin alçaklıklarını sözünü ettiğim Kürtler’e en
çabuk yoldan bildirip, çağrıya uymalarının sağlanmasına çaba
göstermelerini önemle bekler. Olanak varsa bu işe hemen girişilerek
sonucun hemen bildirilmesini dileriz...”

(Rauf Orbay’ın Hatıraları, YakınTarihimiz Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 30, Belge no: 1113) [/b]